Sözcü Muhabiri Uğur Enç'in haberine göre Bergama ve Kaz Dağları ile ülke gündemine giren altın madenlerindeki siyanür kullanımı ile ilgili veriler bir gerçeği de ortaya çıkardı. Enerji Bakanlığının verilerine göre, Türkiye’de altın madenciliği için yılda 4 bin 500 ton siyanür kullanılıyor. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü de Türkiye’de 9 bin 942 ruhsatlı maden işletmesi olduğunu ve bu işletmelerden 3 bin 81’inin altın, gümüş, bakır gibi metalik madenleri çıkardığını açıkladı.
1996 yılında Türkiye'nin ilk altın madeni faaliyete geçtikten sonra İzmir Bergama'da binlerce ağaç kesilmiş ve siyanürle altın arama faaliyetleri başlamıştı. Bergama köylüleri; nüfus sayımına katılmama, referandum, yarı çıplak yürüyüşler, maden sahası işgali, Boğaz Köprüsü'ne kendilerini zincirlemek gibi pek çok eyleme imza atmış, Türkiye büyük bir mücadeleye sahne olmuştu. Bergama direnişinden tam 23 yıl sonra bu defa Kanadalı Alamos Gold firmasının Kaz Dağları'nda binlerce ağacı kesmesi ile birlikte çok sayıda insan bu kıyıma dur demek için maden sahasına gitti.
RUHSATLI MADEN SAYISI 9 BİN 942
Ülke gündemine giren altın madenlerinde siyanür kullanımı ile ilgili veriler, bir gerçeği de ortaya çıkardı. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün (MAPEG) internet sitesinde yer alan 2019 verilerine göre, Türkiye'de toplam 16 bin 427 arama ve işletme ruhsatı bulunduğu öğrenildi. Bu ruhsatların 2 bin 237'sinin işletme talepli olduğu 6 bin 485'isinin de arama ruhsatlı olduğu gözlendi. 9 bin 942 olan işletme ruhsatı ise faaliyet gösteren maden ocakları için alınmış durumda. Söz konusu ruhsatlar Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen ihaleler ile veriliyor. Bakanlık verilerine göre, 2017 yılında bin 218 adet maden ruhsatının ihalesi yapılarak 320 milyon TL gelir elde edildi. 2018 yılında ise bin 248 maden sahasından 307 milyon lira teklif alındı.
SÖZLEŞME ‘AĞAÇLANDIRIN' DİYOR AMA…
Faaliyette olan 9 bin 942 maden ocağının büyük bir bölümü ormanlık arazi içerisinde, binlerce ağacın kesildiği alanlarda yer alıyor. Maden ocaklarının işletme ruhsatı şartnamelerinde söz konusu ocak kullanıldıktan sonra ocağın bulunduğu bölgenin yeniden ağaçlandırılması şart koşuluyor ancak 3213 sayılı Maden Kanunu gereği 10 yıl ile 80 yıl arasında işletme süresi alan madenlerin yarattığı tahribat çok uzun yıllar giderilemiyor. Yemyeşil ormanlık alanların ortalarında eski ve yeni maden sahaları devasa çorak araziler oluşmasına neden oluyor.
DÜNYANIN YÜZDE 85’İ ALTINI SİYANÜR İLE ÇIKARIYOR
1990'lı yıllarda Bergama ile gündeme gelen, Kanadalı firmanın Kaz Dağları'ndaki katliamıyla yeniden tartışma konusu olan siyanürle ilgili Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın internet sitesinde çarpıcı veriler bulunuyor. Henüz Kaz Dağları'ndaki ocak faaliyete geçmeden 2017 yılında kaydedilen verilere göre dünyadaki altın üretiminin yüzde 85’i siyanürlü yöntem ile yapılıyor.Türkiye’de ise yıllık siyanür kullanımı 300 bin ton olarak hesaplanıyor. Bu kullanımın yüzde 1.5'lik kısmı yani 4 bin 500 tonu altın madenciliğinde kullanılıyor. Kaz Dağları'ndaki ocağın tam kapasiteyle çalışması durumunda bu rakamın artması bekleniyor.
SİYANÜR FACİALARI
Siyanür toprağa ve suya karıştığında büyük zararlara sebep olabiliyor. Hatırlanacağı üzere 1971’de Romanya’da Certej altın madeninin siyanürlü atık su barajı taşmış, Certeju de Sus adlı kasabada 89 kişi yaşamını yitirmişti. Dünya genelinde yaşanan onlarca siyanür kazasının sonuncusu 2015’te Kanadalı Barrick Gold adlı şirketin Arjantin’de işlettiği Veladero altın madeninde yaşandı. Siyanür sızıntısı sonrasında 5 nehre ulaşan zehir binlerce balık ve canlı türünün yaşamını yitirmesine sebep oldu.
İŞTE TÜRKİYE'DE YER ALAN MADEN OCAĞI İŞLETME RUHSATLARI
54 maden işletme ruhsatı inşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan madenler, 646 ruhsat tuğla-kiremit kili, çimento kili gibi madenler, 3 bin 291 ruhsat kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan elde edilen madenler, 2 bin 735 ruhsat mermer, traverten, oniks mermeri, granit madenleri, 64 ruhsat demir çelik tesisleri, enerji santrali ile metal üretimine yönelik tesislerde hammadde olarak kullanılan kayaçlar, 63 ruhsat deniz, göl ve kaynak sularında eriyik halde bulunan tuzlar, 3 bin 81 ruhsat altın, gümüş, platin, bakır gibi metalik madenler, 9 ruhsat ise elmas, safir, yakut, beril, zümrüt gibi kıymetli taşların çıkarılacağı madenler bulunuyor.
Haber: Uğur ENÇ Kaynak: Sözcü
https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/turkiyede-altin-icin-her-yil-4-bin-500-ton-siyanur-kullaniliyor-5274382/