Ayvalık’ta kentsel sit alanı içerisindeki imar ve yapılaşmanın, Balıkesir Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun inisiyatifine bırakılması ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nin yeni nazım planı ile ilgili herhangi bir bilgilendirme yapmadan ihaleye çıkması Ayvalıkları isyan ettirdi.
2018 yılında Ayvalık'ta bireysel açılan bir dava sonucu mahkeme koruma esaslı nazım planını iptal etti. Ardından İnsiyatif Balıkesir Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna bırakıldı. Geçtiğimiz Ağustos ayında ise Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nin AKP'li yönetimi Ankara'dan bir firmaya yeni nazım planı için ihale verdi. Yaşanan gelişmelerden haberdar edilmediklerini ileri süren sivil toplum kuruluşları, siyasi partiler ve akademisyenler tarafından bir deklarasyon yayınlandı.
Yapılan açıklamada; “Ayvalık’ın geleceğini şekillendirecek ve belirleyecek yeni planlar sürecinde; biz Ayvalıklılar, Ayvalık sevdalıları, sivil toplum örgütleri, Ayvalık’a emek vermiş akademisyenler, mimarlar, mühendisler, plancılar olarak bu duruma itiraz ediyoruz. Ayvalık halkını, esnafını, özellikle dar gelirli insanlarını, yaşam biçimini, doğayı, tarihi kent kimliğini koruyan, deprem, yangın gibi olası doğal afetlere karşı dayanıklı bir imar planı istiyoruz. Bu da ancak şeffaf bir şekilde hazırlanacak planlarla mümkündür. Bu sürecin uzlaşma ile sürdürülmesinden, tüm paydaşlara açık iş birliği ve fikir alışverişi ile şeffaf düzlemde yürütülmesinden yanayız. Dayatma ile işleyecek bir süreç kamusal yarardan çok Ayvalık'a zarar verecektir. Başta bilgilendirme esaslı olmak üzere, Ayvalık’ı korumak adına, bizler her an takipteyiz ve gerekirse, hukuki düzlemde olmak üzere, örgütlü mücadeleye de hazırız” denildi.
UNESCO DÜNYA MİRAS GEÇİCİ LİSTESİNDE
Yayınlanan deklarasyonda ayrıca şu ifadelere yer verildi; “Ayvalık’ın doğal ve estetik güzelliklerin yanı sıra zeytin üretimine dayalı kültürle birlikte zeytin endüstrisine dayalı bir peyzaj oluşmuştur. Bu özellikleri nedeniyle, 2017 yılında Endüstriyel Kültürel Peyzaj tanımıyla UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine alınmıştır. En büyük bölümü yaklaşık 9 bin 400 hektar zeytinlik olan Ayvalık yönetim alanı, Murateli ve Mutluköy, Tuzla, Gümüşlü Fabrikası, Ayvalık kentsel sit alanı, Çamlık yeşil karakterli sit alanı, Vakıflar Zeytinyağı ve Kırlangıç Zeytinyağı Fabrikası, Cunda ve Lale Adası'ndan oluşmaktadır”
BU PLAN AYVALIK’I KORUMASIZ BIRAKIR
“Bireysel olarak açılmış ve 2018 yılında sonuçlanan bir davayla Ayvalık merkez, Alibey Adası ve Çamlık Kentsel Sit Alanlarına ait Koruma Amaçlı İmar Planları, Balıkesir Koruma Bölge Kurulu’nun 26.08.2020 tarih ve 2161 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. İki yıl önce gerçekleşmiş fakat duyurulmadığı için bizlerin de yeni farkına vardığımız bu kararla kentimiz, sadece rantı artırma hedefiyle hareket eden ve bu eşsiz doğayı yok ederek betonlaştıracak çevrelere karşı korumasızdır. Planın iptal gerekçesi olarak kabul edilen Ayvalık’ın üst ölçekli planlarının olmaması iddiası tartışmalı bir durumdur”
KAYGILARINI SIRALADILAR
“Ayvalık’ın uzun süreceği açık olan bu plansız döneminde karşı karşıya kalacağı büyük riskler bulunmaktadır. Zeytinlikler kontrolsüz bir şekilde imara açılabilir. Koruma altında olması gereken tabiat alanları yapılaşmaya açılabilir ve var olan yapılaşma hakları arttırılabilir. Zaten alt yapısı oldukça yetersiz olan Ayvalık’ın yapılaşma yoğunluğu daha da arttırılarak kentimiz yaşanamaz hale gelebilir. Tarihi ve doğal dokuyu bozabilecek planlar kentin sürdürülebilir turizm beklentilerine zarar verebilir. Ayvalık’ın yapı yoğunluğunu arttıracak planlar kent kimliğini bozacağı için Ayvalık yerel ekonomisini güçlendirmek bir yana, mülkiyetin el değiştirmesine, yerel yatırımcının yerini yabancı yatırımcının almasına neden olabilecek tehditler içermektedir. Ayvalık’ın yararınaymış gibi tanıtımı yapılan mega projeler ve büyük ölçekli yatırım kararları sadece dışarıdan gelecek büyük sermaye gruplarını ihya edecek, küçük ölçekli yerel girişimcinin önü kesilecek ve Ayvalıklılar sadece bu projelerin hizmetlisi olacaktır. 2017 yılında Endüstriyel Kültürel Peyzajı tanımıyla UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine alınan Ayvalık’ın bu niteliği göz önünde bulundurulmadan oluşturulacak her planın bu sürece ve adaylığa vereceği zararlar büyüktür” sözlerine yer verildi.
DEKLARASYONU KİMLER İMZALADI
Yayınlanan deklarasyonu; TMMOB Mimarlar Odası, Ayvalık Tabiat Platformu, Ayvalık Araştırma Geliştirme Uygulama Derneği, Atatürkçü Düşünce Derneği Ayvalık Şubesi, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Ayvalık Şubesi, Ayvalık Hayvan Hakları Derneği, İnsan Hakları Derneği Balıkesir Şubesi, Ayvalık Kültür ve Sanat derneği Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Ayvalık Sanat Derneği, Türkiye Emekli Subaylar Derneği Ayvalık Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası Ayvalık Temsilciliği, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Ayvalık Temsilciliği, Öğrenci Sendikası Mimar-Mühendis Meclisi, Ayvalık Kuş Gözlem Topluluğu, Ayvalık Yerel İnisiyatifi, CHP Ayvalık İlçe Başkanlığı, EMEP Ayvalık İlçe Başkanlığı, Sol Parti Ayvalık İlçe Başkanlığı, TİP Ayvalık İlçe Başkanlığı, TKP Ayvalık İlçe Başkanlığı, Ayvalık eski belediye başkanları; Ali Güreli, Hasan Bülent Türközen, Rahmi Gençer, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Cengiz Dikici ve akademisyenler imzaladı.