Çin'de üretilen koronavirüs aşısının Faz-3 aşaması, Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Şükran Köse öncülüğünde gönüllü sağlık çalışanları üzerinde uygulanıyor.
Aşıyı hastanelerdeki 32 sağlık çalışanına uyguladıklarını ifade eden Prof. Dr. Şükran Köse, gönüllülük esasının geçerli olduğuna dikkat çekti. Aşı uygulaması için belli kriterler olduğunu belirten Köse, "Gönüllünün önce sağlık çalışanı olması, 18-59 yaş arasında olması ve başka herhangi bir hastalığa sahip olmaması gerekiyor. Örneğin kanser veya transplant hastası olmaması, alerjisi bulunmaması ya da kişinin gebe olmaması gerekiyor. Ayrıca gönüllülerin bu hastalığı geçirmemiş olmaları gerekiyor" dedi. Aşının ilk olarak 7 Ekim Çarşamba günü uygulandığını anlatan Prof. Dr. Köse, İzmir genelindeki birçok hastaneden başvuru aldıklarını kaydetti. Aşı için gönüllülerin kendi hastanelerinden de en çok çocuk hastalıkları kliniğinden başvurduğunu anlatan Köse, şöyle devam etti:
"Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi gibi farklı hastanelerden başvuru yapan meslektaşlarımız oldu. Aşıyla ilgili şimdiye kadar herhangi bir yan etki gözlenmedi. Aşı yaptırıldıktan sonra 37 dereceyi bulan ateş olması normaldir. Bu da 2 kişide gözlendi. Diğer gönüllülerimizde herhangi bir belirti gözlenmedi. Aşı 14 gün arayla 2 doz uygulanıyor. Gönüllünün ilk başvurusunda hastalığı geçirip geçirmediğini anlamak için PCR testi yapıyor, burun ve boğazdan sürüntü örneği alıyoruz. Ardından kan tahlili yapılarak daha önce hastalığı geçirip geçirmediğini gösteren antikorlara bakıyoruz. Bu örnekler İstanbul ve Ankara'ya gidiyor. Laboratuvarda çalışıldıktan sonra sonuçlar negatifse yani gönüllü hastalıkla karşılaşmamışsa ertesi gün aşı uygulanıyor. 30 dakika gözlemliyoruz. Daha sonra her gün ateşini ölçmesi isteniyor. Formlar doldurulup merkezi sistemle denetleme yapılıyor. Belirtiler sorgulanıyor."
‘HİÇBİR GÖNÜLLÜDE YAN ETKİYE RASTLANMADI’
Aşının daha önce dünyada da uygulanan bir aşı olduğunu anlatan Prof. Dr. Şükran Köse, Faz-3 çalışmasının Brezilya, Çin ve Endonezya'da uygulandığını belirterek aşıyı yaptıran 10 binden fazla kişinin olduğunu ifade etti. Köse, "Dünyadaki gönüllülerde de aşının yan etkisi olmadığı tespit edilmiş. Antikor yanıtlarında yüzde 80'e yakın geliştiği saptanmış, çalışmalar bunu gösteriyor. Ülkemizde de şu ana kadar yaklaşık 150 kişiye uygulandı. Ankara ve İstanbul'un ardından İzmir ve Bursa'da uygulanıyor. Bu 150 kişide de bildirilen bir yan etki yok" diye konuştu. Sadece İzmir değil Türkiye'nin hiçbir ilinde aşılamayla ilgili bir sıkıntı yaşanmadığını dile getiren Köse, "Ülkemizde 20 merkezde yapılıyor bu aşı. Tüm merkezlerden hocaların bulunduğu bir haberleşme grubumuz var. Belirli aralıklarla toplantı yapıp gönüllülerin üzerindeki etkileri tartışıyoruz. Şu ana kadar bildirilen herhangi bir yan etki saptanmamış" dedi. Toplumda salgın hastalıklara karşı zaman zaman tedbirlerin azaldığını anlatan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Şükran Köse, okulların açılmasının ardından özellikle çocukların sağlığı için sosyal mesafe kuralına uyulması gerektiğinin altını çizdi. Köse şunları söyledi:
"Sosyal mesafe, maske ve el yıkama sadece bu hastalığı değil özellikle üst solunum yoluyla geçen tüm hastalıkları önlemek için gerekli. Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği olarak da amacımız bu hastalıkların yayılımını azaltmak. El yıkama, sosyal mesafe ve maske önlemleri son derece basit ve ucuz olduğu gibi hastalıklardan korunmak için en etkili yoldur. Çocuklar için de aynı şekilde dikkat etmeliyiz. Ellerini yıkamaya özen gösterip, mesafelerini ayarlamalıyız. Aile bireylerinden biri hastalanırsa diğerlerine bulaşma riski fazla olur. Amacımız bu hastalığı mümkün olduğu kadar uzun döneme yaymak. Aşının etkinliği kanıtlandı. Bu hastalığın yayılımı daha ileri taşınırsa salgından korunmamız mümkün olur."
'HASTALARIN NELER ÇEKTİĞİNİ GÖRÜYORUZ'
Aşıyı gönüllü olarak yaptıran sağlık personeli Sinan Aktaş da herhangi bir semptom yaşamadığını belirterek "Hastanemizin aşı çalışmalarına öncülük etmesi bir sağlık çalışanı olarak beni de heyecanlandırdı. Bu çalışmanın bir parçası olarak günümüzde bizi yakından etkileyen Covid musibetinden kurtulmak için gönüllü olmak istedim. 1 hafta oldu aşı vurulalı. Sabah akşam ateş ölçüyorum. Herhangi bir öksürük, halsizlik ve boğaz ağrısı yok. İşyerimiz olarak her gün hastaneye gelmek bizi bazen tedirgin ediyor. Ama dışardaki sosyal hayata nazaran daha iyi korunuyoruz. Hasta olan kişileri de görünce daha gayretli davranmamız gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu hastalık hiçbir şeye benzemiyor. Normal grip gibi de değil, soğuk algınlığı gibi de değil. Hastaların neler çektiğini görüyoruz. Aşıda gönüllü olmamızı bunlar etkiledi" dedi.
'BİR AN ÖNCE BAĞIŞIKLIĞA KAVUŞMAK İÇİN GÖNÜLLÜ OLDUM'
İzmir'deki ilk gönüllülerden biri olduğunu ancak dünyadaki aşı çalışmalarının giderek hızlandığını kaydeden Çocuk Sağlığı Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Kayı Eliaçık ise şunları ifade etti:
"Faz-3'ün ilerlemiş olduğunu gördüm. Çin'de yüz binlerce kişiye yapmışlar. Brezilya ve Endonezya'da devam ediyor. İlk sonuçlar olumlu herhangi bir yan etkisi yok. Dünyada deneme aşamasındaki pek çok aşıdan daha üstün görünmekte. O nedenle gönüllü olmayı tercih ettim. Bu aşının topluma yaygınlaşması 1 yıldan fazla sürebilir. Yaptığımız iş gereği bir an önce bağışıklığa kavuşmak için gönüllü oldum. Normal bir grip aşısındaki gibi kolumda hafif ağrı hissettim. 24- 48 saat sürdü. Onun dışında herhangi bir şikayet olmadı. Günlük işlerime devam ediyorum. Sürekli risk altında olduğumu düşünüyordum. Toplumda olmak da büyük risk. Yerli aşı çalışmaları da sürüyor. Koşullar el verseydi Tekirdağ'da üretilen yerli aşıya gönüllü olmayı tercih ederdim. Ama hastanemizde bunun uygulaması oldu, buna gönüllü oldum."