33 yıl önce aramızdan ayrılmıştı.
***
"Kitabın yanında defter
Defterin yanında bardak
Bardağın yanında çocuk
Çocuğun yanında kedi
Ve uzakta yıldızlar yıldızlar"
***
Türk şiirinin "önemli" ustaları arasındadır Oktay Rifat.
O ustalığı, cesurcadır.
Şiirin bir alçakgönüllülük işi olduğunu bilenlerdendir.
Şiirleri;
gündelik hayattan konular, tarihsel olaylardan ve mitolojiden beslenir.
Şiirlerinde değişime açıktır Oktay Rifat. Eserlerinde mizah öğelerine, argoya, günlük konuşmalara, halk söyleyişlerine ve deyimlere de yer vermiştir.
****
Oktay Rifat, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın öğrencisidir.
O, edebiyat tarihimize Melih Cevdet Anday ve Orhan Veli Kanık ile "Garip Akımı''nın kurucusu olarak geçmiştir.
Garip akımının amacını bakın nasıl tarif eder Oktay Rifat ;
"Garip akımının özeti şudur: Garip akımı Türkçeye daha bir kıvraklık getirmek ve halkın beğenisini şiirde egemen kılmaktır.
Yahut biz öyle anlıyorduk o zaman.”
****
Cemal Süreyâ da Oktay Rifat’ı iki tümcede tanımlar:
“Beş duyunun şairidir Oktay Rifat...
Somut, dobra, düşünmeye elverişli, çağrışım ağı onarılmış ve yaşama sevinciyle etekleri zil çalan bir dil.”
Metin Celal;
"Oktay Rifat hiçbir zaman ‘ben oldum’ demeden, sürekli arayan, bulduğuyla yetinmeyip daha ötesini isteyen bir şair. Rahatlıkla üç-dört şaire yetecek kadar şiir, şiir anlayışı, eğilimi bir arada. Üstelik ilk şiire başladığı günden beri, yirmili yaşlarından beri, her yaptığını bilerek, üzerinde düşünerek yapmış biri. İzah edemeyeceği, hesabını veremeyeceği tek bir dizesi yok! Ustalığının doruğunda bile yenilik peşinde. (...) Belki de bu niteliği nedeniyle hep genç, hep delikanlı, hep heyecan uyandırıcı.” (Şiir Ustalardan Öğrenilir, Everest Yay. 2006)
Doğan Hızlan, Rifat'ın;
"Ozan olduğu kadar iyi bir ressam, mahir bir marangoz, tutkulu bir deniz insanı, fedakâr bir aile reisliğini" dillendirir yazılarında ...
****
Aile çevresi de sanatçıdır.
Babası, Trabzon valisi şair ve dilbilimci Samih Bey'dir.
Annesi, askerlik görevinden sonra yazar ve eğitimci olan Hasan Enver Paşa'nın kızı Münevver Hanım'dır.
Büyük dedesi, Bestekar Macar Hurşid Bey'dir.
Dedesi, Şair Hasan Rifat Bey'dir.
Amcası, Udi - bestakar Ali Rifat Bey'dir.
Teyzesi, Ressam Celile Hanım'dır.
Kuzeni de "Dünya Şairimiz" Nâzım Hikmet'tir!
Nâzım, Budapeşte Radyosu'nda şiirlerini okumuştur Rifat'ın...
****
33 yıl önce -bugün- İstanbul’da hayatını kaybetti
Oktay Rıfat.
“Yaşayıp Ölmek ve Avarelik Üstüne Şiirler” adlı kitabında şu dizeleri yazmıştı :
“bu dünya böyle işte
bir gidiş, bir geliş
herkes de gidiyor birbiri ardınca
sevdiklerimiz
okuduklarımız
duyduklarımız
gök bulutlu gönül bulutlu
apostol bu ne biçim iş?”
Anısına, bıraktığı izlere saygıyla.
ŞİİR KİTAPLARI
* Garip
* Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler (1945)
* Güzelleme (1945)
* Aşağı Yukarı (1952)
* Karga ile Tilki (1954)
* Perçemli Sokak (1956)
* Âşk Merdiveni (1958)
* İkilik (1963)
* Çobanıl Şiirler (1976)
ROMANLARI
* Bir Kadının Penceresinden (1976)
* Danaburnu (1980)
* Bay Lear (1982)
TİYATRO OYUNLARI
* Birtakım İnsanlar (1961)
* Kadınlar Arasında (1948)
* Atlarla Filler (1988)
* Çil Horoz (1988)
* Yağmur Sıkıntısı (1988)
ÖDÜLLERİ
* Yeditepe Şiir Armağanı (1954 )
* Türk Dil Kurumu Şiir Armağanı (1970 )
* Ankara Sanatseverler Derneği Yılın Oyunu Ödülü ve TRT Sanat Ödülleri * Yarışması Başarı Ödülü (1970)
* Sedat Simavi Vakfı Ödülü (1980)
* Madaralı Roman Ödülü (1980)
* Necatigil Şiir Ödülü (1984)