Antakya Depremi, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ), Prof. Dr. M. Nafi Toksöz Ve Prof. Dr. Jochen Schwarz

1. GİRİŞ

Antakya geçmiş tarihsel zamanlardan bu yana, büyük depremlerin olduğu, dünyaca bilinen, uygarlık ve dinler tarihi açısından önemli (St Pierre Kilisesi, Habibi Neccar Camii, Roma mozaikleri, vb) bir kentimizdir.

6 Şubat 2023 günlü Pazarcık (Saat: 04:17) ve Elbistan ( Saat: 13.24) merkezli depremler, bölgedeki diğer yerlerde olduğu gibi, Antakya ve çevresinde de de büyük yıkıma yol açmıştır.

Depremler, 11 ili ve yaklaşık 15 milyon nüfusu içine alan bölgede etkin olmuştur.

Bu iki deprem, 9 saat arayla, 8 Mw  (± 0,1) ve 7,5 Mw  büyüklüğünde meydana gelmiştir.

(https://www.cnnturk.com/turkiye/deprem-mi-oldu-nerede-anlik-son-depremler-23-subat-2023-kandilli-afad)

20 Şubat 2023 günü, Antakya’da merkez üssü Defne ve Samandağ olan (Saat 20.04), 6.3 Mw [50] (± 0.1) ve 5.8 Mw büyüklüğünde 2 deprem meydana gelmiş ve bazı yapılar yıkılmış ya da yan yatmıştır.

(https://web.archive.org/web/20230220175557/https://www.ensonhaber.com/gundem/hatayda-deprem-15865)

Bu depremlerde, Türkiye'de en az 50 bin 399, Suriye'de ise en az 8 bin 476 kişi yaşamını yitirmiş, 122 binden fazla kişi ise yaralanmıştır.

(AFAD. https://sputniknews.com.tr/20230320/afad-depremde-hayatini-kaybedenlerin-sayisi-50-bin-96--1068507815.html)

1. MKÜ Deprem Araştırma Merkezi

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Deprem Araştırma Merkezi, Hatay’ın deprem bölgesi olması nedeniyle, genç araştırmacı ve bilim insanları ile sürekli çalışma içerisinde olmuştur (Fotoğraf 1).

Fotoğraf 1. MKÜ’de Depreme Dayanıklılık Projesi. 09.09.2007 - iskenderun.org/mkude-depreme-dayaniklilik-projesi. Prof. Dr. M. Şerefettin Canda (Rektör), İnş. Müh Burhan Seçmen (ODTÜ), Yard. Doç. Dr. Murat Bikçe, Yard. Doç. Dr. Cemal Geneş…

28 Kasım 2006-28 Kasım 2010 Döneminde,  Antakya’da MKÜ Rektörü Olarak Görev Yaptım

Bu dönemde, Hatay’da tüm yapıların, bilimin ışığında yapılması için MKÜ öncülüğünde toplumu aydınlatıcı çalışmalar yapılmıştır.

MKÜ Antakya ve İskenderun Kampuslarında, yeni yapılan “yapıların” depreme dayanıklı olması için,  MKÜ Rektörlüğü, MKÜ Yapı İşleri Dairesi, MKÜ Deprem Araştırma Merkezi ve Yüklenici firmalar, denetimli, teknolojiye uygun, düzgün, düzenli ve özveri ile çalışmıştır.

Mustafa Kemal Üniversitesinde, yapılan “yapılar” ile ilgili işlerde, yeterli denetimlerin; zamanında, sıklıkla, sağlıklı biçimde yapılabilmesi için, ilgili herkes özveri ile gece, gündüz demeden çalışırken, olabildiğince bilgilenerek, işlerle yerinde ilgilenerek, sürekli işin içinde olabilmek için çaba gösterdim.

Yapıların sağlam, sağlıklı, depreme dayanıklı teknoloji içermesi, amaca yönelik olması, yüklenicinin ve denetim sisteminin “sağlıklı” çalışması, tüm bunların denetimi, yönetimin temel görevidir.

Uygulanan Yöntem ve Sistemi Sorgulamalıyız

Güncel olarak, eğitim düzeyi, algısı ve ekonomik gücü yüksek bir toplumun, olağanüstü ekolojik olarak etkileyici bir çevrede ve varlık içinde yaşadığı Antakya bölgesinde, büyük yıkıcı etki yapan depremlerin (6 Şubat 2023, 20 Şubat 2023), çok sayıda can kaybına yol açması, “yakıcı” ve çok büyük acılar yaşanması üzerinde herkes düşünmelidir.

Bilim Yolundan Giderek, Sorunlarla Baş Edilebileceğini Düşünüyorum.

Türkiye Cumhuriyetinin, 100 yılına ulaştığı bu günlerde, toplumun, gençlerin eğitim ve kültür düzeyi; depreme duyarlı, sağlıklı, “değişmez bilimsel kurallar” içeren “yeni bir sistemin” kurulabileceğini göstermektedir.

Bilim İnsanlarının Deprem Bölgelerindeki, Toplumsal Yapıyı ve İlişkileri İncelemesi Gereklidir

Bu sorunu çözebilmek için, yeterli eğitimi olan, konu ile ilgili bilim adamlarımızın, toplumun, görevlilerin ve yöneticilerin “eğitim, sosyal, kültürel, psikolojik ve entelektüel” yapısını ve ilişkilerini incelemelidir.

Mustafa Kemal Üniversitesi ve İskenderun Teknik Üniversitesi gibi iki Devlet Üniversitesinin bulunduğu Hatay’da, “deprem gerçeği”, tüm toplumu etkilemiş, uygulanan sistemi “sorgulamaya” yöneltmiştir.

Mustafa Kemal Üniversitesinde görevli olduğum  (28 Kasım 2006 – 28 Kasım 2010) döneminde; Antakya ve İskenderun Kampusunda (Antakya, İskenderun, Reyhanlı) yapılmış olan yeni yapıların (Tablo I) ayakta kalmış olduğu görülmüş olmakla birlikte, uygulanan “sistemin” “sorgulanmasının” uygun olacağını düşünüyorum.

Tablo I. Mustafa Kemal Üniversitesinde 28 Kasım 2006 – 28 Kasım 2010 döneminde (Rektör Canda) yapılmış olan ve 6 Şubat 2023, 20 Şubat 2023 depreminde ayakta kalmış olan yapılar.

	28 Kasım 2006 – 28 Kasım 2010 döneminde (Rektör Canda) yapılmış olan yapılar
1	Eğitim Fakültesi
2	Güzel Sanatlar Fakültesi
3	Beden Eğitimi ve Spor Fakültesi
4	Kapalı Spor Salonu (Çelik Konstriksiyon),
5	Jimnastik Salonu (Çelik Konstriksiyon),
6	İskenderun Mühendislik (İSTE Üniversitesi) Fakültesi
7	İskenderun Batı Müziği Konservatuvarı
8	Reyhanlı MYO (Çelik Konstriksiyon),
9	Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi

2. Uluslararası Deprem Toplantısı, Antakya (30 Eylül - 2 Ekim 2010)

MKÜ Deprem Araştırma Merkezi, 30 Eylül - 2 Ekim 2010 günlerinde, Antakya Belediye Meclis Salonunda Uluslararası Deprem Toplantısını gerçekleştirmiştir (Fotoğraf 2).

Fotoğraf 2. MKÜ Deprem Araştırma Merkezi’nin, 30 Eylül-2 Ekim 2010 günlerinde Antakya Belediye Meclis Salonunda yapılan Deprem Toplantısı.

Bu toplantının amacı şudur:

Elde edilen bulguları geniş bir kitleye sunmak ve yerel yönetimleri, belediyeleri, uygulayıcıları ve vatandaşları, yaşadıkları sismik risk hakkında bilgilendirmektir. (http://seramar.edac.biz/seramar1/html/index.html).

Yurt dışından gelerek, bu toplantıda, Antakya’da olası bir depreme karşı, sunumları ile bugüne ışık tutan özellikle 2 bilim insanı dikkat çekicidir: Prof. Dr. M. Nafi Toksöz ve Dr.-Ing. Jochen Schwarz

3. Antakya (Antioch), Defne (Daphne), Çevlik  (Selucia Pierra) Antik Uygarlıkların Merkezi

Antakya ve çevresi, dünyanın en ünlü, antik uygarlık yapıtlarını ve mozaiklerini içinde bulunduran bir coğrafyada bulunması nedeniyle, güncel çalışmalarda bu durumun da dikkate alınması gereklidir.

Antakya, her depremlerden sonra, yeniden aynı yere kurulmuş, adı ve yeri  değişmemiştir.

Antakya bölgesi, dünyadaki arkeoloji, tarih, ekoloji ve coğrafya bilim insanlarının,  dikkatinin üzerinde olduğu bir bölgedir.

Hitit, Antik Roma uygarlığı ve diğer uygarlık kalıntıları yanı sıra, güncel olarak, Pagan, Musevi, Hristiyan ve Müslüman inançlarının ve kültürünün de en eski merkezleri burada bulunmaktadır.

Antik ipek yolunun Akdeniz’e ulaştığı yerde ve hac yolları üzerinde bulunan bölgenin, ticaret yoları üzerinde olması, doğal zenginliklerine zenginlik katmıştır. O nedenle, eski çağlardan günümüze, Antakya bölgesi görkemli uygarlık yapılarının, bunları süsleyen mozaiklerin de bulunduğu bir bölgedir.

Örneğin, Mondros Ateşkesinden (30 Ekim 1918) sonra, önceden beri bölgede olan (Lawrence, Gertrude Bell) ilişkili batılı arkeoloji avcılarının organize olup, bölgeye gelmesi, hızla kazı yapması (1932-1939)  buluntuları yurt dışına götürmesi uzun sürmemiştir.

Bu gerçek, Hatay’ın Türkiye’ye yaklaşık 19 yıl sonra (29 Haziran 1939) katılmasının “görünmeyen” nedenlerinden birisidir.

Amacımız:

Antakya’nın tarihsel deprem zonu üzerinde bulunduğu gerçeği ışığında, bilim inanlarının, bu alandaki çalışmalarının değerine değinmek, görevde bulunduğum dönemde Mustafa Kemal Üniversitesi’ndeki edindiğim deneyim ve yapılan çalışmaların önemine dikkat çekmektir.

Güncel depremlerin yaratmış olduğu büyük yıkım karşısında, Antakya’daki yenileme, koruma, kurtarma çalışmalarının, geçmiş tarihsel depremlerin ve güncel çağdaş bilimsel verilerin ışığında yapılmasının önemini vurgulamak ve antik Antakya’nın da kurtarılmasına katkıda bulunmaktır.

2. PROF. DR. M. NAFI TOKSÖZ (30 EYLÜL-2 EKIM 2010, ANTAKYA BELED. MECLIS SALONU)

Fotoğraf 3. Prof. Dr. M. Nafi Toksöz (MİT, Cambridge).

Prof. Dr. M. Nafi Toksöz   (18 Nisan 1934, Antakya) doğumludur (Fotoğraf 3).

Prof. Dr. M. Nafi Toksöz, Antakya’nın ve Antakya Lisesinin yetiştirdiği,  dünyaca tanınmış Deprem Uzmanı ve Jeofizik Profesörüdür (Emeritus).

ABD Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT, Cambridge) Yerküre Kaynakları Laboratuvarı (Earth Sources Laboratory) ve Yerküre, Atmosfer, Gezegen Bilimleri Bölümünde (Dept of Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences) görev yapmıştır (2020).

Tablo II. Prof. Dr. M. Nafi Toksöz’ün 2010 yılında, Antakya’daki olası bir depremle ilgili bulgular ve önerileri.

	Olası Antakya Depreminin Bulguları ve Öneriler (2010, Toksöz MN, MIT)
1	Tektonik plakalar hareketlidir, baskı yapmaktadır
2	Deprem bir fay ağı üzerinden dağılmaktadır (bir fay çizgisi değil)
3	Tarihsel olarak, Hatay ve çevresinde büyük depremlere yol açmış faylar bulunmaktadır
4	GPS tabanlı DSF üzerindeki deformasyon oranı; 4 mm/yıl (Eaf 9 mm/yıl, Kaf 20 mm/ yıl)
5	Deformasyon oranı (4 mm/yıl) göre; Olası depremin büyüklüğü; m=6.5 düzeyindedir
6	Bu büyüklükte bir deprem yaklaşık 250 yılda bir görülür
7	Bu büyüklükte deprem olacaktır; zaman belirlemek için güvenilir bilimsel yöntem yoktur
8	Bu alanda daha çok çalışmaya gereksinim bulunmaktadır
9	Depremin yıkıcı etkileri ve yaralanmalar nasıl önlenebilir?
10	Depreme Dayanıklı konut tasarımı ve depreme dayanıklı yapı yaparak

Fotoğraf 4. Prof. Dr. M. Nafi Toksöz’ün, Antakya’da MKÜ’nin düzenlediği Deprem Toplantısında bildiri sundu (30 Eylül 2010). Hatay'ın yeni GPS ölçümleri, plaka hareketleri ve sismisitesi (New GPS measurements, Plate Motions and Seismicity of Hatay).

Fotoğraf 5. Hatay ve çevresinin tektonik ve sismisitesi (Tectonicss and seismicity of Hatay and surrounding areas), 2010 (Toksöz MN, 2010).

3. DR.-ING. JOCHEN SCHWARZ (1955- ) (FOTĞRAF 6) (BAUHAUS ÜNIVERSITESI WEIMAR, DEPREM YIKIM ANALIZ MERKEZI) (30 EYLÜL-2 EKIM 2010, ANTAKYA BELED. MECLIS SALONU)

Fotoğraf 6. Jochen Schwarz. Bauhaus-Universität Weimar, Antakya Deprem Toplantısında bildiri sunmuştur (30 Eylül 2010).

Fotoğraf 7. Antakya-Maras bölgesinde mikrozonasyon, kırılganlık ve hazırlık çalışmaları (SERAMAR) temelinde sismik risk değerlendirmesi ve azaltılması (Seismic Risk Assessment and Mitigation in the Antakya-Maras Region on the basis of Microzonation, Vulnerability and Preparedness Studies (SERAMAR).

Dr.-Ing. Jochen Schwarz’ın bu konuda, Antakya’da sunduğu bildiri şöyledir: 

“Ampirik ve analitik risk değerlendirmes için tipolojiler oluşturma: Olgu çalışması”

(Antakya Building typologies for empirical and analytical risk assessment: Case Study Antakya) (30 Eylül 2010) (Closing Workshop September 30 – October 2, 2010), Antakya, Hatay (Turkey) (Fotoğ. 7).

4.  BILIMSEL YAYINLAR (MKÜ DEPREM ARAŞTIRMA MERKEZİ)

Mustafa Kemal Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi öğretim elemanları (Genes MC, Bikce M, Kacin S, Gülkan P, Akyüz U) ve Almanya’dan “Bauhaus Üniversitesi-Weimar, Deprem Yıkım Analiz Merkezi”, Antakya’nın depremselliği ile ilgili olarak ortaklaşa yapmış oldukları bilimsel çalışmaları, uluslararası kongrelerde bildiri olarak sunulmuş, ayrıca bilimsel dergilerde yayınlanmıştır (Tablo III).

Tablo III. MKÜ Deprem Araştırma Merkezinin Alman “Bauhaus Üniversitesi Weimar, Deprem Yıkım Analiz Merkezi” Deprem bilimciler ile birlikte yapmış oldukları bildiri ve yayınlar (Tablo II).

	Yazarlar, Yayının/Bildirinin adı ve yeri.
1	Schwarz J, Abrahamczyk L, Langhammer T, Leipold M, Genes MC, Bikce M, Kacin S. Risk Değerlendirmesi için Bina Tipolojisi: Olgu Çalışması Antakya, Hatay (Building typologies for emprical and analitical risk assessment: Case study Antakya (Hatay). Conference: EARTHQUAKE & TSUNAMI At: Istanbul, Turkey (June 2009) DOI:10.13140/2.1.1328.4801
2	Abrahamczyk L,  Schwarz J,  Lang DH,  Leipold,  M,  Golbs, Ch,  Genes MC,  Bikçe M,  Kaçin S, Gülkan P. Sismik Risk Değerlendirmesi için Bina İzleme I: SERAMAR projesinin bir parçası olarak RC çerçeve yapılarının enstrümantasyonu (Building  monitoring  for  seismic  risk  assessment II:  Instrumentation  of  RC  frame structures as a part of the SERAMAR Project). 14th World Conference on Earthquake Engineering (WCEE), Beijing, China. 2008.
3	Genes MC,  Bikçe M, Kaçin S, Akyuz U, Gülkan P, Abrahamczyk L, Schwarz J.  Sismik risk değerlendirmesi için bina izleme II: RC çerçeve yapılarının enstrümantal testi ve yanıt özelliklerinin analitik yeniden yorumlanması (Building monitoring for seismic risk assessment  II:  Instrumental  testing of RC frame structures and analytical reinterpretation  of response  characteristics).  14th World  Conference  on Earthquake  Engineering  (WCEE), Beijing, China. 2008.
4	Genes MC, Bikçe M, Kaçin S, Akyuz U, Schwarz J, Lang DH, Abrahamczyk L. Enstrümantal ve sayısal verileri birleştirerek çok katlı RC yapılarının dinamik özelliklerinin tanımlanması: Olgu çalışması Antakya, Türkiye (Identification of Dynamic Characteristics of Multistory RC Structures by Combining instrumental and numerical data: case study Antakya, Turkey). Earthquake and Tsunami, Istanbul, Turkey, 2009.
5	Abrahamczyk L, Schwarz J, Langhammer T, Genes MC, Bikce M, Kacin S, Gülkan P. Antakya-Maras bölgesinde sismik risk değerlendirmesi ve hafifletme (SERAMAR): EMS-98'in temeline ilişkin ampirik çalışmalar (Seismic Risk Assessment and Mitigation in the Antakya-Maras Region “SERAMAR”: Empirical Studies on the Basis of EMS-98.) Earthquake Spectra 2012;29(5): .
6	Abrahamczyk L, Schwarz J, Langhammer T, Geneş MC, Bikçe M, Kaçin S, Gülkan P. Antakya - Maras bölgesinde sismik risk değerlendirmesi ve hafifletme (SERAMAR): EMS-98'in temeline ilişkin ampirik çalışmalar (Seismic Risk Assessment and Mitigation in the Antakya–Maras Region “SERAMAR”: Empirical Studies on the Basis of EMS-98). Earthquake Spectra August 2013; 29(3): 683–704. DOI:10.1193/1.4000163

5. TARIH IÇINDE ANTAKYA BÖLGESINDE GÖRÜLEN BÜYÜK DEPREMLER

Antakya, tarih boyunca depremlerle en çok yıkılmış kentlerden birisidir. Bilinen önemli depremlerden bazıları aşağıda gösterilmiştir (Tablo IV,V). 

Tablo IV. Antakya bölgesinde görülen Tarihsel (eski) depremler (edac.biz/seramar1/html/Presentations%20all/session%201/Seramar_Schwarz_EDAC.pdf)

Gün	Koordinatlar	Büyüklük (Intensity)	Yer (Location)
69 BC	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya, Syria
245	36.25 N	-36.10 E X	Antakya
334	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya, Beirut, Cyprus
14.09.458	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya and North of Syria
10.09.506	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya, Samandag
29.05.526	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya, Samandag
29.11.529	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya
561	37.20 N	-35.90 E VIII+	Anazarba, Ceyhan-Adana, Antakya
30.09.587	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya (60.000 dead)
08.04.859	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya, Lazkiye
867	36.25 N	-36.10 E IX	Antakya
10.08.1114	36.25 N	-36.10 E IX	Ceyhan, Antakya, K.Maras (Tsunami)
13.08.1822	37.35 N	-35.80 E X	Antakya, Iskenderun (20.000 dead)
02.04.1872	36.40 N	-36.20 E IX	Antakya, Samandag (1.800 dead)

Tablo. V Antakya bölgesinde görülen yakızn zaman depremleri

(edac.biz/seramar1/html/Presentations%20all/session%201/Seramar_Schwarz_EDAC.pdf)

(Kalafat D, Bagci G. Adana ve Dogu Anadolu fay zonunun depremsellik özellikleri. TMMOB, Jeofizik Muh. Toplantısı-Adana, (Beyen K, Erdik M, Mazmanoğlu C, Ekmekçioğlu Z. (Antakya’nın geçmişten günümüze sismik aktivitesi ve yapılması gerekenlerin değerlendirilmesi. TMH – Türkiye Mühendislik haberleri 2003;1 (423): 51-53.)2001;36-43.)

Gün	Koordinlar, Lat. Uzun.	Yer (Location)	Büyüklük (Magnitude)
14.06.1936	36.5   36.0	Iskenderun bay	5.5
08.04.1951	36.6   36.1	Iskenderun	5.7
22.10.1952	36.5   35.3	Ceyhan	5.0
24.03.1953	37.0   37.0	Gaziantep	5.1
07.04.1967	37.4   36.1	Yumurtalik-Ceyhan	5.0
15.07.1976	37.5   35.9	Yumurtalik-Ceyhan	5.0
29.06.1971	37.1   36.8	Aslantas-Berke	5.0
11.07.1971	37.2   36.8	Aslantas-Berke	5.0
24.06.1989	36.2   36.1	Antakya	5.1
10.04.1991	37.5   35.7	Yumurtalik-Ceyhan	5.4
03.01.1994	36.9   35.8	Yumurtalik-Ceyhan	5.3
22.01.1997	36.1   36.1	Antakya	5.5
22.01.1997	36.2   36.0	Samandag	5.2
27.06.1998	36.8   35.5	Ceyhan	6.3
04.07.1998	36.8   35.4	Ceyhan	5.4
25.06.2001	37.2   36.1	Osmaniye	5.4
6 Şubat 2023 20 Şubat 2023		Pazarcık, Elbistan + Hatay Antakya, Harbiye, Samandağ	8 Mw  (± 0,1) ve 7,5 Mw 6.3 Mw [50] (± 0.1) ve 5.8 Mw

 VI. ANTAKYA’DA DEPREMLERDE YIKILAN UYGARLIKLARIN IZLERI

Tarih içinde Antakya’da büyük depremlerde yıkılan uygarlıkların yüzeye yakın yer altındaki izleri ve kalıntıları, özellikle Seleukos ve Roma dönemi görkemli yapıları ve mozaikleri günümüzde de tarihe ışık tutmaktadır.

Büyük bir değer olan bu uygarlık yapılarının bulunması ve ortaya çıkarılması Türkiye’nin sorumluluğundadır.

İpek yolunun Akdeniz’e ulaştığı yerde bulunan;

1. Antakya (Antioch),
2. Defne (Daphne),
3. Seleukeia Pierra (Çevlik) zengin uygarlık kalıntılarını, görkemli mozaikleri saklamaktadır (Harita 1).

Antakya İÖ 300 yılında Seleukos I Nicator tarafından kurulmuştur.

Roma, İskenderiye ve İstanbul (Konstantinopolis) ile birlikte Romanın 4 büyük kentinden birisidir. 

Fransız Yönetiminin Hatay’a Gelişi ve Gidişi

(Geliş: 13.11. 1918, İskenderun, 17.11.1918;  Gidiş: Antakya; 23 Temmuz 1939)

Princeton Üniversitesi (1932-1939)

Antakya bölgesi, 1. Dünya Savaşı sonrası, Fransız yönetimine girmiştir ve 1930'da Princeton Üniversitesi 6 yıllık kazı yapma izni almış ve Aralık 1931'de Antakya Kazı Komitesi aşağıdaki üyelerle kurulmuştur:

• Princeton Üniversitesi,
• Baltimore Sanat Müzesi,
• Worcester Sanat Müzesi ve
• Fransa Ulusal Müzesi (Musées Nationaux de France).

4 Mart 1932'de dondurucu soğuklara ve yoğun yağmura karşın, kazı çalışmaları hızla başlamıştır.

Bu bölgeden çıkarılan, görkemli mozaiklerin önemli bir kısmı 1932-1939 yılında Amerika ve Avrupalı arkeologlar tarafından o günün yetersiz “eski teknolojisi” ile çıkarılarak, adeta “talan” edilircesine götürülmüştür (Fotoğraf 8-12), bir kısmı ise Hatay Arkeoloji Müzesinde bulunmaktadır.

Harita 1. Antakya ve çevresi. Harita: Scott Walker (https://www.ias.edu/ideas/coleman-mosaics)

(Coşkun Y. Hatay Sorunu ve ABD: Washington’un Hatay’da Arkeolojik Kazı İmtiyazını Sürdürme Girişimleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 2020;36 (101)): 111-138)

(Coleman KM. Late Roman Mosaics at the Institute for Advanced Study. nstitute for Advanced Study, Princeton, 2018 (https://www.ias.edu/ideas/coleman-mosaics).

Fotoğraf  8. Seleucia Pieria (Seleukeia Pierra), İçme Yarışması Evi, Mozaiklerle Genel Bakış, 1939 (Antakya Kazı Arşivleri, Negatif NO. 5274) (House of the Drinking Contest, overview with mosaics in situ, 193)9 (Antioch Excavation Archives, negative no. 5274) (Committee for the Excavation of Antioch-on-the-Orontes 1932-1939, Department of Art and Archaeology, Princeton University) (KenfieldS T. Archaeological Archives, Department of Art and Archaeology, Princeton University. Anabases 2010;11:11-9).

Fotoğraf 9. Phoenix'in Evi, Daphne: Yerinde geometrik zemin. Enstitünün parçası sol alttan (fotoğraf 3331), Antakya Keşif Arşivleri (1932), Sanat ve Arkeoloji Bölümü, Princeton Üniversitesi.

Fotoğraf 10. Phoenix'in Evi, Daphne: Geometrik parça. Fotoğraf: Bruce M. White.

Fotoğraf 11. Antakya Görkemli Av Mozaiği.(Antakya Kazı Reg no. 1936.30) (Worcester Sanat Müzesi'nde sergileniyor). Barsanti C. The Fate of the Antioch Mosaic Pavements: Some Reflections (Antakya mozaiklerinin kaderi: bazı yansımalar). JMR 2012;5: 25-42.

Fotoğraf 12. Defne. Rams'ın Kafaları Evi, Defne: Rams'ın kafalarıyla Friz Parçası. Fotoğraf: Bruce M. White (House of the Rams' Heads, Daphne: fragment of frieze with rams' heads. Photo: Bruce M. White).

7. HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNIVERSITESI (MKÜ)

1992 yılında Vali Utku Acun (Fotoğraf 13)’un liderliğinde kurulmuş olan Mustafa Kemal Üniversitesi, Antakya’nın, İskenderun çıkışı üzerinde, Kızıldağ eteklerinde, Alahan Köyü “arazisi” üzerine kurulmuştur (Tayfur Ata Sökmen Kampüsü).

MKÜ 11.07.1992 tarih ve 21281 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3837 Sayılı Kanunun 25’inci ve 28.03.1983 tarihli ve 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları (YÖK) Teşkilat Kanununa eklenen “Ek-17 maddesi” ile kurulmuş; Prof. Dr. Haluk İpek (Fotoğraf 14), (1992-2002) kurucu Rektör olmuştur.

MKÜ Üniversitesinde, ikinci Rektör Prof. Dr. Metin Gürkanlar  (Fotoğraf 15) (2002-2006),

3. Rektör Prof. Dr. M. Şerefettin Canda (Fotoğraf 16) (28 Kasım 2006-28 Kasım 2010) görev yapmıştır.

MKÜ’nde göreve gelmeden önce, hazırlamış olduğum MKÜ gelişim projesi hedefleri doğrultusunda çalışmalarımı sürdürdüm.

Böylece, Hatay’ın tüm ilçelerde MYO’ları açıldığı gibi İskenderun Teknik Üniversitesinin kuruluşunu sağlamak için gerekli tüm Fakülte, YO ve MYO’ları da, İskenderun ve yakın ilçelerde kurulmuştur.

Mustafa Kemal Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Haluk İpek’i birçok kez konuk ederek görüştüm, MKÜ’nin iş ve işlemleri ile ilgili olarak bilgi aldım ve yararlanmaya çalıştım (Fotoğraf 17).

Mustafa Kemal Üniversitesinin kuruluşunda emek vermiş, iyi işler başarmış olan Kurucu Rektör Prof. Dr. Haluk İpek’i saygı ile anıyorum, Hataylıların adını en iyi biçimde yaşatacağına inanıyorum.

Fotoğraf 17. Mustafa Kemal Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Haluk İpek ve Prof. Dr. M. Şerefittin Canda (2009).

8. MUSTAFA KEMAL ÜNIVERSITESI (MKÜ) VE DEPREM

Deprem bölgesinde olmanın bilinci ile yapılmış olan Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma (SUA) Hastanesi 15 Aralık 2008 günü hizmete açılmıştır (Tayfur Sökmen Kampüsü, Alahan, Antakya).

Mustafa Kemal Atatürk’ün Anısını Yaşatan Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Hatay’ın Anavatana katılmasını sağlayan, Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün anısını yaşatan Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, MKÜ Tayfur Ata Tıp Fakültesinin (Fotoğraf 18-21), MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma (SUA) Hastanesinin (Fotoğraf 22-29);

“bilimin yolunda yürüyerek”, bilimsel ve toplumsal alanda bölgeye ve insanlığa büyük hizmetler yapacağına, değerli entelektüel bilim insanları ve çağdaş eğitimli gençler yetiştireceğine inanıyorum.

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi  (15 Kasım 2009)

Bu bilinçle, görev dönemimizde, MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, hizmete açılmış değerli akademik uzman doktorlar görev almış ve en güncel, çağdaş tıbbi araç gereçler ile donatılmıştır.

Mustafa Kemal Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi

MKÜ Döner Sermaye İşletmesinin tüm borçları ödenmiş, Doktor ve hak sahiplerinin Döner Sermaye katkı payı ödemeleri “100’de 200” üzerinden, eksiksiz ve gününde ödenmiştir.

MKÜ Rektörlüğünün ve Tıp Fakültesinin, bilimsel anlamdaki bu çalışmaları ve Antakya’ya çok sayıda tıp alanında, “özel dallardaki” bilim insanlarının görev almasının sağlanması ve Antakya’nın sağlıkta bir çekim merkezi olması sonucu, Antakya’da yeni Özel Hastanelerin de açıldığı görülmüştür.

Ambulansların Yönü Antakya’ya Doğru

Bölge hastalarının ve Ambulansların yönü, Adana ve Gaziantep’ten, ayrıca Suriye’den Antakya’ya doğru yönelmiştir.

Antakya’nın Sağlık, Şifa, Eğitim ve Kültür Merkezi Olması

Böylece Antakya, MKÜ Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi, MKÜ SUA Hastanesi, Devlet Hastaneleri, Özel Hastaneler ile birlikte, büyük bir sağlık, şifa, eğitim ve kültür merkezi olarak güçlenmiştir.

Mustafa Kemal Üniversitesinin Bölge Barış, Kardeşlik, Eğitim, Kültür ve Ticaretine Katkıları

• Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi (MKÜ SUAH),
• aynı zamanda tüm Suriye ve Orta Doğu halklarına da
• sağlık hizmeti ve tıp eğitimi (Türkçe) sunmak yönündeki çalışmaları;
• topumun moral ve motivasyonunun yükseltilmesine,
• Türkiye’nin sosyolojik ve bilimsel etkinliğinin artmasına,

• komşu ülkeler ve halklar arasında “barış, kardeşlik, ticaret ve kültürel” işbirliğinin güçlenmesine
• ve Türkiye’nin saygınlığının artmasına katkı yapmıştır.

Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinin Mimari Yapısı Orijinaldir

Fotoğraf 18. MKÜ Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi (2009).

Fotoğraf 19. MKÜ Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesinin eğitim öğretime başlayabilmesi için yapılan YÖK denetimi: Prof. Dr. Yunus Söylet (İÜ Rektörü), Prof. Dr. Tuçalp Özgen (HÜ Rektörü), Prof. Dr. Enver Hasanoğlu (GÜ Rektörü), Prof. Dr. Mustafa İlhan (YÖK Üyesi), Prof. Dr. M. Şerefettin Canda (MKÜ Rektörü),…

Fotoğraf 20,21. MKÜ Tıp Fakültesi açılış dersi  (Türkiye’de çağdaş tıbbın kuruluş tarihi), Rektör Prof. Dr. M. Şerefettin Canda (15 Kasım 2007).

Fotoğraf 22. Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Protokol Girişi ve genel görünümü (2009).

Fotoğraf 23. Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Protokol Girişi ve Genel Görünümü.

Fotoğraf 24. Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi (Orijinal Mimari Görünüm) (2009); Türkiye Cumhuriyeti’nin; “bu topraklarda göklere yükselen sonsuzluğunu”, ve “görkemini”, “insanlığa verdiği huzuru ve güveni”, “en gerçek yol gösterici” olan “bilime açılan” kapısını simgelemektedir.

Fotoğraf 25. Hatay MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Poliklinikler Girişi (Orijinal Mimari Yapısı) (2009-2010).

Fotoğraf 26. MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi bağlantı yolunun yapımı (2010).

Fotoğraf 27. MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi (En son teknoloji görüntüleme cihazları) (2010).

 

Fotoğraf 28. MKÜ Sağlık Uygulama Hastanesi Poliklinikleri, Hastaların karşılanması ve en üst düzeyde ilgi görmesi (2010).

     

Fotoğraf 29. MKÜ Sağlık Uygulama Hastanesi Poliklinikleri, Hastalarla yakından ilgilenilmesi (2020).

Fotoğraf 30.  MKÜ Sağlık Uygulama Hastanesi, Hastalrın Yataklıarnda görülmesi (2010).

9. MUSTAFA KEMAL HASTANESI ILE ILGILI BASINDA ÇIKAN HABERLER (DEPREM SONRASI)

Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesinde

Yaralılara İlk Müdahale Yapılıyor

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesi’nde deprem enkazından çıkartılan yaralı hastalara müdahaleler son hızıyla devam ediyor

 

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesi’nde deprem enkazından çıkartılan yaralı hastalara müdahaleler son hızıyla devam ediyor.

Bilim Sağlık Haber Ajansı (BSHA) şu anda hastanede görevli Yoğun Bakım Hemşiresi Burak Seçinti ile irtibata geçerek bilgi aldı.

Hastane bölgesinde AFAD, UMKE, Sağlık Bakanlığı Özel Kurtarma Ekipleri, özel hastanelerden gelen ekiplerin bulunduğunu belirten Hemşire Seçinti;

Durmadan çalıştıklarını belirterek yoğun bakım ihtiyacı olan hastalar olduğunu, hastane bünyesinde ilave ameliyathane kurulma çalışmalarının söz konusu olduğuna dikkat çekti.

“Koridorlarda Bekletilen Yaralılar Servislere Alınıyor”

Acil yoğun bakım ihtiyacı olan hastaların olduğu hastanede, ortopedik travma vakalarının bulunduğunu söyleyen Seçinti, “Burada devlet tüm imkanlarını sunuyor. Ventilatör, oksijen ihtiyacı konusunda hepsi katlarda var yalnız alt katlar şu anda kullanıldığı için bir takım eksiklikler yaşanıyor.

Üst katlara çıkılmaya başlandı tedavi için. Durmadan ara vermeden vaka alınıyor. Hastalar soğuk nedeniyle hipotermik durumdalar” dedi.

Yetkililere Çağrı!

Sosyal Medya twitter üzerinden de yetkililere seslendiklerini söyleyen Burak Seçinti, acil ameliyathanenin açıldığını ifade etti.

Hastaların hastanenin üst katlarına doğru hastaların transfer edildiğini söyleyerek şunları kaydetti: “Burada acil yakın takip ve yoğun bakım ihtiyacı olan hastalarımız var. Lütfen sesimizi duyun.

Komşu şehirlerimize bu hastaların gönderilmesi zorunlu. Tam teşekküllü hastanelere bu hastaların sevk edilmesi için tüm yetkililere sesleniyoruz.” (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)

Depremzedeler cenazeler arasında tedavi ediliyor

Hatay'da depremde ayakta kalan MKÜ Hastanesi'nde çok sayıda teşhis edilmeyi bekleyen cenaze bulunuyor. Hastane koridorundaki tüm boş alanlarda, sağ kurtulan depremzedeler tedavi edilmeye çalışılıyor..

-“Kentte, ayakta kalan tek güvenli yapı,

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Hastanesi göze çarpıyor.”

“HATAY-Depremin vurduğu 10 ilde büyük yıkım varken, Antakya'nın neredeyse tamamı yerle bir oldu.”

“MKÜ HASTANESİ HASAR ALMAMIŞ”

 “Kente yaklaştıkça, televizyonlara, internet sitelerine ve sosyal medyaya yansıyanların, gerçeğin çok az bir kısmı olduğunu anlıyoruz.

Yol boyunca depremden etkilenmeyen küçük bir alan bile göremiyoruz.”

“Aynı zamanda hastane kampüsü kentte elektriğin, telefon şebekesinin ve internetin kullanılabildiği tek alan. Hastane elektrik ihtiyacını büyük bir jeneratör yardımı ile karşılıyor.”

 “Hastanede, doktorlar ve hemşireler canla başla yaralı depremzedeleri tedavi etmek için çabalıyor.”

 “Hiçbir altyapı hizmetinin verilemediği Hatay'da, yıkılan ve hasar alan yüzlerce binanın yanında hastane kampüsü ayakta kalan en önemli yapıların başında geliyor.”

Eğer sağlam yaparsan, yıkılmaz! İşte kanıtı:

Hatay Tıp Fakültesi Hastanesi

Hatay, son yaşanan iki depremle yerle bir oldu. Belli başlı noktalarda sağlam yapılmış binalar ayakta kaldı.

Hatay'da ayakta kalan binalardan biri de Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi... İzmir'den Hatay'a MKÜ rektörü olarak gidip emekli olunca İzmir'e geri dönen Prof. Dr. Şerafettin Canda'nın yaptırdığı, yaptırırken de bazı müteahhitlerin hedef aldığı Tıp Fakültesi binasıyla ilgili Halk Müziği Sanatçısı Saime Cantürk şunları yazmış:

 

“Hatay’da ayakta kalan Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi binalarını, gerçek bilim adamı, dürüst insan Dokuz Eylül Üniversitesi Patoloji Ana Bilim Dalı başkanlığından Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi'ne atanmış Rektör Prof. Dr. Şerafettin Canda hocamız zamanında büyük mücadeleler verilerek yaptırılmıştır. O dönemde Mustafa Kemal Üniversitesinin gençlik konserine gitmiştim. Kendisi Hatay Reyhanlı çocuğu olduğu için üniversiteye çok önem veriyordu, hatta inşaat halinde iken bizleri de gezdirmişti….”

KURALLARA UYARSANIZ BİNANIZA BİR ŞEY OLMAZ

“Çalma çırpma olmazsa, kurallara uyarsanız binanıza bir şey olmaz.”

Hatay MKÜ Rektörlüğü görevinde bulunan Prof. Dr. Şerefittin Canda:

“Yer seçimine özen gösterir, yapımı sırasında çalma ve çırpmaya izin vermezseniz binanız yıkılmaz. Bunun somut örneklerinden birisi de üniversitemiz hastanesidir” dedi.

Çalma çırpma olmazsa, kurallara uyarsanız binanıza bir şey olmaz

Mustafa Kemal Üniversitesi rektörü konuştu:

120 öğrenci, 40 akademisyen ve 70 personel hayatını kaybetti

"ÖZELLİKLE HASTANENİN AYAKTA KALMASI GEREKİYORDU"

Rektör Prof. Dr. Veysel Eren, depremde (Hatay’da) tek ayakta kalanın (MKÜ) üniversite hastanesi olduğunu belirtirken, …

“Üniversitede özellikle hastanenin ayakta kalması gerekiyordu”

Mustafa Kemal Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Veysel Eren (9 Mart 2023)

 “TEDBİR AMAÇLI HASTANE BOŞALTILDI”

MKÜ’nde görevli olduğum 28 Kasım 2006-2010 döneminde MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi dışında çok sayıda Fakülte, Yüksek Okul ve Spor Salonu yapımı sürdürülmüş ve bitirilmiştir.

Örneğin Antakya’da Eğitim Fakültesi ve GSF (Fotoğraf 31), BESYO (Fotoğraf 32), 2000 Kişilik Kapalı Spor Salonu (Fotoğraf 33) (Öz kaynaklardan), BESYO Jimnastik Salonu, Reyhanlı MYO (Fotoğraf 34,35), İskenderun’da Mühendislik Fakültesi (İskenderun Teknik Üniversitesi, İSTE) (Fotoğraf 36,37), Batı Müziği Konservatuvarı ve yapılmıştır. MKÜ’nün öğrenci sayısı 30 bin öğrenciyi aşmıştır.

Ayrıca MKÜ Kumlu Tarımsal Araştırma Merkezi projesinin ödeneği DPT’dan çıkarılmış, ihalesi yapılmış (tamamlanmış), görevim bittikten sonra (28 Kasım 2023), durdurulmuştur.

Fotoğraf 31. MKÜ Eğitim Fakültesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi, 2010.

Fotoğraf 32. MKÜ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (Fakültesi), 2010.

Fotoğraf 33. MKÜ 2000 kişilik Kaplı Spor Salonu (Öz kaynaklardan yapılmıştır). (2010).

Fotoğraf 34,35. MKÜ, Reyhanlı MYO, yapım aşamalrı (2010).

Fotoğraf 36. Günümüzde İskenderun Teknik Üniversitesi  adını alarak işlevini sürdüren MKÜ Mühendislik Fakültesi (2010). 11 Ekim 2007 günü İskenderun Kampus İhalesini

Fotoğraf 37. İskenderun Mühendislik Fakültesi yeni binası ve açılış töreni (2009) (İskenderun Teknik Üniversitesi, güncel olarak). (2010).

8. SONUÇ VE ÖNERILER

1. Antakya Deprem Bölgesi  (Antioch, Daphne, Seleucia Pierra)  ve çevresi eski çağlardan bu yana, Türkiye’deki önemli bir deprem bölgesi olarak bilinmektedir.

Bu konuda, tarihsel metinlerde önemli kayıtlar bulunmaktadır (Cassius Dio, Libanios, Malalas).

Ölü Deniz Fay Zonu üzerinde bulunan Antakya bölgesi, depremlerle birlikte yaşamaya bilimsel yöntemlerle hazırlanmalıdır.

2. Yeni Kurulacak Antakya Deprem Zonu Dışında Yaspılmalıdır

Yeni kurulacak Antakya, deprem zonu dışında, depreme karşı bilimsel önlemler alınarak kurulmalı, yer seçiminde, yer bilimleri  (Jeoloji), ekoloji, coğrafya, arkeoloji dikkate alınmalıdır.

3. Bölgenin “jeomorfolojik” yapısı, “uzay görüntüleri” eşliğinde korunmalıdır

Örneğin Habibi Neccar Dağı üzerinde, değişik alanlarda faaliyette bulunan “Taş Ocakları”, durdurulmalıdır. 

4. Antik Uygarlıkların Kalıntıları (Antik Antakya Kurtarılmalıdır)

Antik kentlerin (Antioch, Daphne, Seleucia Pierra)  altında, yörede geçmişte yaşamış olan antik uygarlıkların kalıntıları durmaktadır. Bu alanlara “betonarme” yapılar yapılmamalıdır.

Örneğin, Princton Üniversitesi ve birlikte çalışan diğer kuruluşlar, 1932-1939 yılları arasında, “hızla” kazı yaparak önemli mozaikleri götürmüş, bir kısmını Hatay müzesine bırakmıştır.

Günümüzde, kentin altında bulunan “antik Antakya’nın” bir bölümü gün yüzüne çıkarılabilir.

5. 6 Şubat 2023 ve 20 Şubat 2023 depremleri, 11 ilimizde ve komşu ülke Suriye’de, yaklaşık 15 milyon nüfusu etkilemiş, en büyük yıkım ise Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman illerinde olmuş, 50.000 i aşan insanımız yaşamını yitirmiştir.
6. MKÜ Deprem Araştırma Merkezi

Deprem sonrası Antakya bölgesinin yapılaşması planlanırken, MKÜ Deprem Araştırma Merkezi, Arkeoloji, Coğrafya, Sosyoloji, vb bölümleri ile birlikte çalışılmalıdır.

MKÜ Deprem Araştırma Merkezi her açıdan desteklenmeli, bilimsel birikiminden yararlanılmalıdır.

7. Prof. Dr. M. Nafi Toksöz ve Dr.-Ing.  Jochen Schwarz

Geçmişte Antakya’da “depreme karşı yapılan” çalışmalara katılmış olan Prof. Dr. M. Nafi Toksöz ve Dr.-Ing.  Jochen Schwarz gibi dünyaca tanınmış bilim insanlarının görüş ve önerileri dikkate alınmalıdır.

8. Yapılan İşler Sorgulanmalıdır

Bu yazıda, Rektörlük görev dönemi içinde (28 Kasım 2006 - 28 Kasım 2010) yapılan işleri sorgulamaya çalıştım. Son depremlerde, bu dönemde MKÜ’nde yapılan yapıların ayakta kalmış olduğu görülmüştür.

10. Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesi: “mimari kimliği” ve “bütünlüğü” korunmalı, yeni yapılacak eklentiler, yapının önünü kapatmamalı, bu bütünlüğün görkemini bozmamalıdır.
11. Ayrıca, MKÜ Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi,  Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Fakültesi, Jimnastik Salonu, 2000 kişilik MKÜ Kapalı Spor Salonu, Reyhanlı MYO, İskenderun Mühendislik Fakültesi (İskenderun Teknik Üniversitesi), MKÜ İskenderun Konservatuarı, MKÜ İskenderun Havacılık Yüksekokulunun sağlam olarak ayakta kaldığı görülmüştür.
12. Bilimin Rehberliğinde, “Deprem” Etkisi ve Riskleri Azaltılabilir

Bunun Örnekleri Dünyada Bulunmaktadır:

Örneğin Japonya’da olduğu gibi, yer seçiminde, bina yapımında yeni “standartlar” oluşturulmalı ve bunlara “kayıtsız koşulsuz” uyulmalı, “yaptırımlar” ağırlaştırılmalı, okullarda ve toplumda, deprem bilinci eğitimine önem verilmelidir.

13. Bölge İnsanlarının Depreme Karşı, Eğitim, Kültür ve “Entelektüel” Düzeylerinin Yükseltilmeli

Depreme karşı başarı kazanmada, önemli etkenlerden birisi de, bölge insanlarının eğitim, kültür ve “entelektüel” düzeylerinin yükseltilmesidir.

Toplumda, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora eğitimli insan sayısının çoğalması ve “Yaşam Boyu Eğitim” (Lifelong Learning, LLL), uygar dünyanın önem verdiği konulardır.

Bölge Üniversiteleri (Mustafa Kemal Üniversitesi, İskenderun Teknik Üniversitesi) bu alanda topluma liderlik yapmalıdır.

14. Bölge İnsanının Sosyo-Psikolojisi

Bölgenin olağanüstü zengin antik yapısı ve özgün coğrafyasına karşın, bölgede yaşayan insanların;

1. “politika, siyaset, ticaret ve rant” konularında, “tüm enerjilerini tüketircesine”  “çok ses çıkarmasına” çok sayıda STK (Sivil Toplum Kuruluşu, Meslek Odaları) kurmuş olmasına karşın;
2. “depreme duyarlık”, depreme karşı “yeni yüksek standartlar oluşturulması”, “depreme dayanıklı yapılar yapılması, yapılaşmanın deprem zonu dışına çıkarılması,  topluma eğitim verilmesi” konularında “çok sessiz” kalmış olması bilimsel yöntemlerle araştırması, geleceğe ışık tutması açısından önemlidir.

15. Roma Köprüsünün Yıkılması, Amik Gölünün kurutulması (İnsan eli ile yok edilen iki değer)

Gerçekte bunun en çarpıcı örneklerinden birisi, İS 305 yılında Asi Irmağı üzerine, Roma İmparatoru Diocletianus (İS 245–312) tarafından yapılmış olan ve tarihte bildirilen tüm büyük depremlere dayanmış olan Antakya Roma Köprüsünün (Fotoğraf 38), 1972 yılında insan eli ile yıkılması ve Amik Gölünün (Harita 2) kurutulması karşısında, bölge insanlarının “suskun” kalmış olduğu görülmüştür.

Fotoğraf 38. Diocletianus (İS 245–312) tarafından yapılmış olan Roma Köprüsünün. Yapımı İS 305, yıkılması 1972.

Harita 2. Amik Gölü (Varnacı F.),  suyu boşaltılarak kurutulmuş (168-1975) ve tarım arazisine dönüştürülmüştür, ayrıca üzerine Hatay Havaalanı yapılmıştır (207). Havaalanını doldurulması için gerekli malzeme ise Habibi Neccar Dağının üzerinde bulunan ve Antakya Surları komşuluğundaki taş ocaklarından sağlanmıştır.

16. Mustafa Kemal Üniversitesi Devletin Kaynakları ile Yapılmıştır

İlk Kurucuların, büyük emekler ive başta Devletin kaynakları, ayrıca gönüllü kuruluşların destekleri, çalışanların özverisi ile bu güne gelen;

• Mustafa Kemal Üniversitesi,
• MKÜ Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi ve
• MKÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinin yeniden çalışması için ivedilikte
• “Nitelikli” insan gücünün karşılanması gereklidir.