"Değerli Dost,
rahatsızlığım nedeniyle 'Eyy İnsanlık'başlıklı yazını yeni okudum.
İçeriğine tüm kalbimle katıldım ama keşke,
görüşlerini terkederek 1968'de,
Fransa'daki direnişlerde gençliğin karşısında yer alıp,
muhafazakar De Gaulle hükümetinde bakan olarak görev yapmış Andre Malraux ile bitirmeseydiniz..."
Bugün aldığım,
dostumun iletisinin özü bu giriş cümlesi...
Doğru, Malraux, 1958-1968 yılları arasında Fransa'nın Kültür Bakanı idi.
Yalnızca o da değil..
Hitler faşizmi Fransa'yı işgal edince, Fransa'nın kurtuluşu için direnen De Gaulle komutasında kurulmuş;
Özgür Fransa Kuvvetleri'nin Genel Sekreterliği'ni yaptı.
Zaferin kazanılmasından sonra da Meclis Başkanlığı...
Ardından, geçici hükümetin haber alma bakanı oldu.
Sonra da uzun yıllar Kültür Bakanı olarak çalıştı.
Dostuma da yazdığım gibi,
insanları bir yaklaşımla etiketlemek,
görüşlerini terketmekle suçlamak ne denli doğru bilmiyorum ama; Malraux'un yaşamını,
bildiklerinizin tekrarı bile olsa, anımsama ve anımsatmanın yararlı olacağını düşündüm...
Zengin ve aristokrat bir aileden gelse de yaşadığı çağın sorunlarına, bunalımlarına, acı çeken (özellikle sömürge ülkelerde) insanların çığlıklarına duyarsız kalmayan, yazmak bir yana doğrudan mücadelenin içine atılan bir insan...
1925'de sömürgecilere karşı savaşan Vietnam kuvvetlerinin yanında yer alma ve onları desteklemek için gazete çıkarma...
1926'da,
emperyalizme karşı savaşan ulusalcı Çan Kay Şek,
yanındaki Mao başkanlığındaki Kuomintang'a karşı savaş başlatınca,
komünistlerin yanında yer alma...
(O günler bize,
"Büyük Yol" ve "İnsanlığın Hali"
kitaplarını kazandırdı.)
1936'da, İspanya İç Savaşı'nda, Franko faşizmine karşı ancak bir uçak filosu kurarak direnileceği ortaya çıkınca, özellikle Sovyetler Birliği'nin gönderdiği uçaklarla bir uçak filosunun kurulmasına öncülük etme ve bu filonun komutanlığını yapma, pilot olarak bizzat savaşa katılma...
O günler bize,"Umut" romanını kazandırdı.
(İlginçtir, Malraux Fransa'da Kültür Bakanı iken,
komünizm propogandası yaptığı gerekçesiyle yazdığı roman "UMUT", Türkiye'de toplandı ve yasaklandı!..)
Nedir Umut?
İnancın romanı...
İnsanın inancı için ölüme meydan okuyarak direnmesi gerekliliğinin romanı...
Umudunu her zaman diri tutması ve mücadeleye atılmasının romanı...
1934'de, Fransa'da, "Faşizme Karşı Eylem Birliği"nin,
Paul Eluard ile birlikte başını çekme...
Hitler faşizmine karşı savaşma,
direniş örgütlerini yönetme, esir düşme, kaçma,
yaralanma,
tutuklanma,
Toulouse kurtulunca,
özgürlüğüne kavuşma, Alsace Lorraine Tugay Komutanı olarak savaşa devam etme...
Vee...
zafer sonrasında, hükümette yukarıda yazdığımız görevleri yürütme...
Tüm bunlardan sonra 'görüşlerini terketme', 'döneklik yapma' gibi yaklaşımlar biraz insafsızlık olmuyor mu?..
Gelin, bir söyleşide Ahmet Arif'in, bir soruya verdiği yanıtla yazıyı noktalayalım:
"Bu kitap bana kişilik veren, beni biraz çocukluktan, cahillikten kurtaran, dünyanın kaç bucak olduğunu gösteren bir kitaptır. Benim çok sevdiğim sarhoş olduğum kitaplar var. En başta da Andre Malraux'un, 'İnsanlık Durumu' kitabı..."
İnsanları yargılarken daha anlayışlı olabileceğimiz günlerin özlemiyle...