Ajans Bakırçay
2022-03-08 09:31:50

"Kadınsız İnkılap Mümkün Değildir"

Muammer Toprakçı

08 Mart 2022, 09:31

Nezihe Muhiddin.

Öğretmen.
Yazar.
Ama herşeyden önce Kadın hakları savunucusu...

Osmanlı döneminden başlayarak bu topraklarda kadınların uzun ve onurlu bir mücadele tarihleri oldu.
Bu tarihteki önemli isimlerden birisidir Nezihe Muhiddin...

1889'da doğar.
Dışarıdan sınavlara girerek öğretmen olur.
Farsça, Arapça,
Fransızca ve Almanca'yı çok iyi bilir.

Dar-ül Muallimin
(Erkek), Dar-ül Muallimat (Kız) öğretmen okullarında öğretmenlik yapar.

Kız Sanayi Mektebi,
Selçuk Hatun Sultanisi (Lisesi), İzmir Kız Hayat Mektebi ve İzmir Hilal İnas Sultanisi'nde müdirelik yapar.

20 roman ve 300'den fazla öykünün yanında,piyes,
operet ve film senaryoları yazar.

"Kadın Yolu" başta olmak üzere kadın gazete ve dergileri çıkarır.
"Türk Kadını" kitabını yazıp yayınlar.
Gazete ve dergilerde sayısız yazısı basılır...

Ama onu unutulmaz kılan, ömrü boyunca aktif bir kadın hakları savunucusu olmasıdır.

Osmanlı Türk Hanımları Esirgeme Derneği,
Donanma Cemiyeti,
Müdafaa-i Milliye Osmanlı Hanımlar Heyeti kurucu ve aktif üyelerindendir.

Henüz Cumhuriyet Halk Fırkası (Partisi)
kurulmamışken,
Nezihe Muhiddin 
kadınların siyasal ve sosyal haklarını korumak için,
(kadınların oy kullanma,seçme ve seçilme haklarının hayal gibi göründüğü o günlerde),
15 Haziran 1923'de Kadınlar Halk Fırkası'nı kurar.

Bu girişimle dalga geçilir..
"Kadınlar Meclis'e girip ne yapacaklar,
modayı mı konuşacaklar?..
Makyaj malzemesi ithalatından gümrük alınmamasını mı tartışacaklar?" gibi karikatürler yayınlanır...

Oysa parti proğramının ilk maddesine göre,
"Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmalıdır."

Yalnız oy hakkı mı?

Eşit haklarda boşanma hakkı talep edilir...
Mirastan eşit pay hakkı, çalışma hakkı istenir...
8. maddeye göre, "yurt savunmasında kadınlar da savaş halinde askerlik yapmalıdırlar..."

Nezihe Muhiddin'e göre:

"Kadınların kurtulması için önce toplumun eşit haklı üyesi sayılmaları gerekir...
Sivil yaşama katılmalı ve çalışmalıdırlar...
Kamuda görev almalıdırlar...
Eğitimlerine hiçbir kısıtlama getirilmemeli, tüm meslekleri yapabilmeli ve erkeklerle eşit haklara sahip olmalıdırlar..."

8 ay bekletildikten sonra, "kadınların oy kullanma hakkı henüz yoktur" gerekçesiyle,
Kadınlar Halk Fırkası'nın kuruluşuna izin verilmez...
(Buna rağmen ilk seçimde bırakın İstanbul'u; Konya,
Diyarbakır ve Malatya'daki oy sandıklarından Nezihe Muhiddin'e verilmiş oylar çıkar...)

Parti kuramayan Nezihe Muhiddin,
7 Şubat 1924 yılında Türk Kadınlar Birliği'ni kurar...

Mücadele ile geçmiş bir yaşam, bir kalp krizi sonucu, 10 Şubat 1958'de son bulur...

Zincirlikuyu mezarlığındaki mezar taşında yazının başlığı yazmaktadır:

"Kadınsız İnkilap Mümkün Değildir
Nezihe Muhiddin
1889-1958
Türk Kadınlar Birliği Kurucu Genel Başkanı
Ruhuna Fatiha"

(2017 yılında, 'Metin Oktay Parkı'na Nezihe Muhiddin anıtını diken İzmir Bayraklı Belediyesi'ne de teşekkürler.)

8 Mart'ta,
mücadelesi ile bugünlere ışık tutan kadınlarımızdan Nezihe Muhiddin'i de analım istedim.

Anısına saygıyla...

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun...

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.