Kızım Ürün ile, biz Türkiye’de iken geçen ay Avustralya’da yapılan ve reddedilen ‘Mecliste Yerli Sesi’ referandumunu konuşuyoruz.
“Toplumun yüzde 60’ının red oyu vermesini anlamakta zorlanıyorum ve çok üzgünüm…” diyor.
Onu ve üzüntüsünü anlıyorum.
Geçtiğimiz yıl işinden izin alarak, 6 ay bir Aborgin toplumunda gönüllü olarak çalışmıştı…
“Üzüntümün bir diğer nedeni de çevremdeki arkadaşların çoğunun ‘red’ oyu vermesi…
Daha da acısı bunların hepsinin üniversite mezunu,
bazılarının da benim gibi çift diplomalı olması…” deyip devam etti:
“En acısı da ne biliyor musun baba, bunların önemli bölümünün benim gibi göçmen çocuğu olması…”
Niçin hayır oyu verdiklerini soruyorum.
“Başka gerekçeleri de var ama öne sürdükleri en büyük neden, biliyorum inanması çok zor ama, referandum geçerse Aborginler topraklarımızı alırlarmış!..
Düşünebiliyor musun baba,
nüfusun yüzde üçünü oluşturan Aborginler onları topraklarından ederlermiş!..”
Aborginleri Avustralya’ya ayak bastığım gün tanıdım.
Haftalığı 18 dolara han gibi bir pansiyonda onlarla kaldım.
Ekmeklerini de sütlerini de paylaştılar…
Doğru, çok içiyorlardı…
Gelenek ve göreneklerinden koparılmış bir halde çaresiz sıkışıp kalmışlardı…
Alkol alıp didgeridoo çalarak acılarını azaltmaya çalıştıkları akşamlarda, dil bilmeyen bu ‘garip’i de aralarına aldılar…
Sonraları, Sydney’den başkent Canberra’ya kadar bir çok eylemde hakları için yanlarında oldum..
Mebourne’deki dostlarımızın oluşturduğu ve aralarında dokuz Aborginin de bulunduğu müzik grubu ile çok kültürlülüğün güzelliklerini sergilemek için Türkiye’ye gittiğimiz uzun gezide onları daha da yakından tanıdım…
65 bin yıldır bu topraklarda yaşıyorlardı.
Dünyada yaşayan en eski kültürün sahibiydiler.
Britanya İmparatorluğu topraklarına el koymadan önce bu topraklarda 250’den fazla dil konuşuyorlardı.
İşgalci güç, bu toprakları ‘Sahipsiz Toprak’ ilan etti!..
Kırımdan geçirildiler…
Sömürgecilik döneminin yaşayan mirası olarak asimilasyona uğradılar…
100 binden fazla çocuk zorla ailelerinden alındı. Asimile edilmek için kilise ya da diğer kurumlara, ardından da çalıştırılmak için için beyaz ailelerin yanlarına verildiler.
Bu çocukların aileleri ile görüşmeleri,dillerini konuşmaları yasaklandı…
Büyük acılar çektiler, tecavüze uğradılar…
Dünya bu acılı çocukları ‘Çalınan Kuşaklar’ olarak tanıdı…
Aborginlerin ancak 1967 yılında yapılan referandum ile, nüfus sayımında insan olarak sayılmaları kabul edildi ve ilk kez 1971 nüfus sayımında sayıldılar!..
Bugün de ömür yaşları ortalamanın çok altında.
Çocuk ölüm riski ve sayısı da.
Sağlık, eğitim, iş olanakları da.
Ama ortalamanın çok üstünde oldukları alanlar da var:
Avustralya nüfusunun yüzde 3’ünden biraz fazlasını oluşturuyorlar ama, hapisteki erkeklerin yüzde 27’si Aborgin…
Kadınlar mı?
Hapisteki kadınların yüzde 34’ü Aborgin…
Gençler mi?
Gençlerin de yüzde 55’i Aborgin…
1990'dan bu yana 500'den fazla Aborgin gözaltında öldü!..
Gözaltında!..
(SBS-27/8/2021)
Peki ne istemişti bu Aborginler?
Ne diyorlardı?
“Halkımızı güçlendirmek ve kendi ülkemizde haklı bir yer edinmek için anayasal reformlar talep ediyoruz…
Sesimizin Anayasada yer almasını istiyoruz..”
Neydi referandumun amacı?
“Aborginlerin Anayasada tanınması ve parlamentoda onlarla ilgili konularda danışmanlık görevi yürütecek bir kurulun oluşturulması…”
Bir nevi Danışma Kurulu…
Tavsiyede bulunmaktan başka bir yetkisi olmayan bir danışma kurulunun,
parlamentoda ‘Yerli Ses’in oluşturulması…
Buna bile 'red' oyu verildi!..
Ne yaptı Aborginler?
Bir hafta 'Sessizlik Haftası' ilan ederek 'Ulusal Yas' tuttular…
“Sömürgeli Miras” tan uzaklaşılmasını istediler…
Ama…
Bunun yerini ‘Sömürgeli Nefret’in aldığını belirtip ‘Ulusal Yas’ ilan ettiler…
Sessizliğin acısı…
Ya da…
Acı sessizlik…
----------------------
Not: Yazıda, Avustralya yerlileri için kısaca, genel olarak bilinen isimlerini, Aborgin’ i kullandım. Siz,Resmi tanımlama ile 'Aborgin ve Torres Boğazı Adalılar' diye okuyun…