"Carpe Diem" (Günü Yakala) sloganı kitabın özeti ve kesinlikle uygulanması gereken bir düşünce… Amerikalı yazar N. H. Kleinbaum’un eseri olan romanın öyküsü 1959 yılında Vermont kasabasının Issız tepelerinden birine kurulmuş olan geleneklere olan bağlılığı ve katı disiplin kurallarıyla ünlü Welton akademisinde geçmektedir.
Akademide kurallar öyle katıdır ki okul dışında bir hayat öğrenciler için yoklar arasındadır. Varsa yoksa kurallar ve iyi bir üniversiteye girmek için ders çalışmak, tek düze bir hayat, dar bakış açısı ve öğrenciler için olmazsa olmaz ‘dört esas’.
“Gelenek”; Okul, ülke ve aile sevgisidir.
“Onur”; Saygınlıktır ve görevlerin yerine getirilmesidir.
“Disiplin”; Anne babaya, öğretmenlere ve okul müdürüne saygı duymaktır. Disiplin, içten gelen bir şeydir.
“Mükemmellik”; Çok çalışmanın sonucudur. Mükemmellik, okulda ve her yerde bütün başarıların anahtarıdır.
Bu dört esasla yetiştirilen öğrencilerin aklı okulun şeref listesinde yer alan mezunlarından John Keating’in İngilizce öğretmeni olarak göreve başlamasıyla altüst oluşun, Keating’in okulda öğrencilik yıllarında üyesi olduğu ‘hayatın iliğini emmeye adamış’ Ölü Ozanlar Derneğinin öğrenciler tarafından yeniden hayata geçirilmesiyle sıra dışı bir yaşamın hikâyesi.
Öğretmen Keating öğrencileri baskı altından kurtarmak ve onlara dünyaya farklı açıdan bakmalarını sağlamak için yeni bir yol önerir. Derste bir sıranın üzerine çıkıp “neden burada duruyorum” sorusunun cevabıdır bu yol.
“Dünya buradan farklı görünüyor, kendimizi her şeye farklı şekillerde bakmaya zorlamalıyız. Eğer bir şeyden eminseniz başka bir şekilde düşünmeye zorlayın kendinizi…”
“Sadece bir tane hayatınız var ve şimdi yapmayacaksınız da ölünce mi yapacaksınız?”
Yaşam felsefesi ise son derece basittir. Hayatlarında ne şartlarda yaşıyor olurlarsa olsun her zaman eğlenmesini ve hayattan zevk almasını bilmeleri gerektiğidir… Okul politikasının tam tersi olan bu düşünce öğrenciler tarafından beğenilir ve uygulanır ama ailelerin ve okul yönetimin baskısı özgürlüklerin sınırsız olmadığını da hatırlatır ve bu hatırlatma trajedik bir sonu ve sıraların üzerinde bir vedayı getirir…
“Yarını düşlüyoruz ama yarın gelmek bilmiyor;
Bir zafer düşlüyoruz,
Aslında hiç istemediğimiz.
Yeni bir gün düşlüyoruz,
O yeni gün zaten gelmişken,
Kavgadan kaçıyoruz
Durup dövüşmemiz gerekirken.
Hala uyuyoruz.
Çağrıyı dinliyor ama kulak asmıyoruz,
Gelecek için umutlanıyoruz,
Gelecek yalnızca planlardan ibaretken.
Bilgeliyi düşülüyoruz, her gün köşe bucak kaçtığımız,
Bir kurtarıcı diliyoruz, kurtuluş ellerimizdeyken.
Ve hala uyuyoruz,
Ve hala diliyoruz,
Ve hala korkuyoruz…
Ve hala uyuyoruz.”
------------------------------------------
Ölü Ozanlar Derneği/Nancy H. Kleinbaum/Çevirmen: Nurten Hatırnaz/Bilge Kültür Sanat/2016/ 8'nci basım