Ajans Bakırçay
2023-11-03 16:32:16

Aşk, ihtiras, gece, mehtap ve diğerleri...

Feyza Hepçilingirler

03 Kasım 2023, 16:32

Engellilerle aşk yaşamaya hevesli kişiler varmış. “Akrotomofil (acrotomophile) deniyormuş bunlara. Sanırım ele alacağımız şarkıda duygularını dile getiren de böyle biri. Elleri olmayan bir kadınla aşk yaşamayı hayal edip dururmuş. Sonunda bulmuş aradığı aşkı. Bulunca da hiçbir özveriden kaçınmamış. Nesi var nesi yoksa satmış savmış, görkemli bir düğün yapıp evlenmiş. Fakat o ne? Düğünün ertesi günü bir de bakmış ki ne görsün, karısının elleri oluşuyor. O düş kırıklığıyla oturmuş, aşağıdaki şarkının sözlerini yazmış:

Seni ben ellerin olsun diye mi sevdim?

Her şeyimi uğruna ben boş yere mi verdim?

“Öyle değil, sen yanlış anladın,” mı diyorsunuz? Kadın ya da adam sevgilisini aldatmış, başkalarını sevmiş, şair de bunu mu anlatmak istemiş? Evet ama öyle olsaydı “Seni ben ellerin olsun diye mi sevdim?” değil, “ellerin olasın diye mi sevdim?” derdi. Ölçü zoruyla yapmıştır mı diyorsunuz? Fazladan bir a’yı sığdıramamış, o yüzden “olasın” yerine “olsun” demek zorunda mı kalmış? Ama şu anda da hece sayısı eşit değil. İsterseniz sayın. İlk dize on üç, ikinci dize on dört hece. Üstteki dizede bir hecelik yer varmış zaten. Neyse... Daha fazla uzatmayacağım. Şarkıya sözüm yok. Böyle belledik, böyle söyledik; sözler aslında ne diyor diye düşünmedik. Derdim şarkı değil, Türkçe. Benimki küçücük bir a’nın anlamı ne kadar değiştirdiğini gösterme çabası!

Şimdi de sırada bir “ı-i” sorunu var:

Dün gece mehtaba dalıp hep seni andım

Öyle bir an geldi ki mehtap seni sandım

Anlaşılmıştır ya ben yine de söyleyeyim: Şiirin “... mehtap seni sandım” bölümüne bakacağız. Bir gariplik var, değil mi? “Mehtabı sen sandım” mı demek istiyor şair? Mehtaba bakıp sevgiliyi anımsamışsa sevgilinin yüzü ve ay yer değiştirmiş, ayın görüntüsü sevgilinin yüzüne dönüşmüş olabilir. Şair de bunu söylüyor: Mehtaba bakıp seni düşünürken bir ara ayda senin yüzün belirdi, demek istiyor. Yine karşı çıktınız, duydum. “Mehtabı sevgili değil, sevgiliyi mehtap sanmış olabilir,” diyorsunuz. Olabilir. Sevgili karşısındadır, şair onun yüzüne bakarken ay gibi ışık saçtığını görüp sevgilinin yüzünü mehtap sanmış olabilir. Hani eski şiirde sevgili hep ay yüzlüdür ya, burada da sevgilinin yüzü mehtaba dönüşmüştür belki de. Evet ama o zaman da iki sözcüğün yer değiştirmesi gerek. “Mehtap seni sandım,” değil, “seni mehtap sandım” olmalı.

Daha fazla didiklemeyip başka bir şarkıya geçelim artık. Şimdi sözünü edeceğim şarkıyı dinlerken deyime takıldım. Ben mi yanlış biliyorum, diye bir an tereddüt bile ettim hani. “Göz aşinalığı” ne demek? Bu durumlarda en doğruyu sözlük söyler. TDK Türkçe Sözlük ne diyor? “Birini zaman zaman görmekten ileri gitmemiş olan tanıma, üstünkörü tanıma”. Öyleyse soru gelsin artık: Birini üstünkörü tanıyorsanız onunla kırk yıllık dost gibi olabilir misiniz? Ya da tersinden sorayım: Kırk yıllık dost gibi olduğunuz birini üstünkörü tanıyor olabilir misiniz? Bilenler anlamıştır hangi şarkıdan söz ettiğimi:

Bir göz aşinalığı var aramızda

Sanki seninle kırk yıllık dost gibiyiz ikimiz

Birbiriyle uyuşmayacak iki durum birden söz konusuydu bu şarkıda. Olmaz ki, deyip karara bağladık. Peki, başka bir şarkıda aşk ve ihtirasın birleşip birleşemeyeceği soruluyor. Buna ne diyeceğiz? Şu şarkıyı söylüyorum:

Geçmesin günümüz sevgilim yasla

O güzel başını göğsüme yasla

Birleşebilir mi aşk ihtirasla

O güzel başını göğsüme yasla

Şairin asıl istediği sevgilinin başını göğsüne yaslaması, onu anladık. Cinas uğruna “yas” kavramını araya katmasa iyiymiş ya, aklına gelmiş, katmış. Onu da geçtik ve soruya geldik: “Birleşebilir mi aşk ihtirasla?” Aşkın ne olduğunu herkes biliyor; yine de sözlüğe bakalım biz: Aşk: “Aşırı sevgi ve bağlılık duygusu”. İhtirasa da bakalım. İhtiras: “Aşırı güçlü istek, tutku”. Görüldüğü gibi ikisinde de bir aşırılık var. İki akraba duygu. O zaman soruyu bir de biz soralım: Birleşebilir mi aşk ihtirasla? Birleşir tabii. Onlar çok yakındır birbirine.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.